Poradnik iParts.pl. Jakiego oleju powinieneś używać w swojej skrzyni biegów? Po czym możesz rozpoznać, że czas najwyższy na jego wymianę?

Artykuł partnera

W przypadku płynów eksploatacyjnych każdy pamięta o oleju silnikowym, większość o płynie do spryskiwaczy, a spora część również o płynie hamulcowym czy chłodniczym. A kto pamięta o oleju do skrzyni biegów? Czy Ty sam o tym oleju pamiętasz? Jeśli zlekceważysz pierwsze ostrzegawcze sygnały, czeka Cię remont lub wymiana przekładni. A przecież wystarczyło na czas wymienić olej w skrzyni biegów.

Czy potrafisz rozpoznać objawy zużytego oleju w skrzyni biegów? Jak objawy te wyglądają?

Olej w skrzyni biegów nie wybacza i nie daje drugiej szansy. Kiedy jego zużycie osiągnie poziom graniczny, najprawdopodobniej (niestety, nie jest to regułą) wyśle Ci kilka sygnałów świadczących o tym, że ma już dość dalszej pracy i domaga się wymiany. A sygnałami tymi będą zjawiska wpływająca niemal wyłącznie na komfort jazdy, czyli

• utrudniona zmiana biegów – płynna dotąd zmiana biegów staje się nagle problematyczna, biegi wchodzą sztywno, skrzynia pracuje głośno i z oporem;
• zgrzyty i hałasy – zgrzytanie przy zmianie biegów to również częsty objaw, wskazujący na zużyty olej lub jego niewłaściwą ilość;
• wzrastający opór na pedałach – problemy z płynnością pracy pedału sprzęgła, zwłaszcza gdy ten jest twardy lub sztywny, również mogą sugerować, że olej nie zapewnia odpowiedniego smarowania.

Tak wygląda to w przekładni manualnej, a jak w automatycznej? Tu z kolei możesz się zetknąć z objawami w rodzaju:

• szarpanie lub szum przy zmianie biegów – jest to szarpanie odczuwalne na całym nadwoziu i pojawiające się zaraz po zmienia przełożenia, a do tego ewentualne opóźnienia przy zmianie biegów oraz dziwne szumy dochodzące z okolic skrzyni biegów;
• przegrzewanie się skrzyni biegów – normalnie olej w przekładni osiąga temperaturę między 80 a 100ºC, rzadko dochodzi ona do 110º Niewłaściwy olej może prowadzić jednak do przegrzewania się skrzyni biegów, co z kolei wpływa na jej funkcjonowanie;
• problemy z płynnością jazdy – zmiana biegów jest nieregularna lub skrzynia biegów „skacze” z przełożenia na przełożenie.

Jak wspomnieliśmy, wszystkie te objawy wpływają przede wszystkim na komfort jazdy. Są one wynikiem zmiany charakterystyki oleju, jego zużycia, zabrudzenia i zwiększonej gęstości. Jeśli je zignorujesz, mogą nagle zniknąć, utaić się i doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych przekładni. A wówczas już sama wymiana oleju w niczym nie pomoże.

Jaki olej do skrzyni biegów powinieneś wybrać? Czym różnią się od siebie poszczególne oleje przekładniowe?

Wiesz już, jak rozpoznać sygnały wskazujące na pilną wymianę oleju przekładniowego. A czy wiesz, jaki olej powinieneś wlać w miejsce tego zużytego? Twój wybór powinien zależeć przede wszystkim od tego, z jakiego typu przekładnią masz do czynienia, każda bowiem wymaga nieco innego środka smarnego. I tak:

1. Olej do manualnej skrzyni biegów (MT) – zwany również olejem do przekładni manualnych, charakteryzuje się odpowiednią dla tego typu mechanizmów lepkością i właściwościami smarnymi, zapewniającymi płynność pracy.
2. Olej do automatycznej skrzyni biegów (ATF – Automatic Transmission Fluid) – różni się od tych stosowanych w przekładniach manualnych. Jest to olej zaprojektowany specjalnie z myślą o skomplikowanych mechanizmach automatycznej skrzyni, w tym o układach hydraulicznych.

W przypadku manualnych skrzyń biegów najczęściej stosuje się oleje o większej lepkości, np. 75W90 lub 80W90. W zależności od specyfikacji producenta, masz do wyboru oleje syntetyczne, półsyntetyczne lub mineralne. Oleje ATF są mniej lepkie niż oleje do manualnych skrzyń biegów, a na rynku znajdziesz je w kilku typach, np. oleje Dexron, Mercon czy CVT. Oczywiście, wszystko to dostaniesz u nas – na iParts.pl. Wejdź na iparts.pl/czesci-samochodowe i sprawdź, co jeszcze mamy dla Ciebie w swojej ofercie.

Pamiętaj, że przed dokonaniem wyboru oleju do skrzyni biegów, zawsze należy sprawdzić zalecenia producenta pojazdu. Jego wymagania mogą się różnić w zależności od modelu samochodu oraz samej skrzyni biegów. W automatycznych skrzyniach biegów oleje muszą spełniać bardzo dokładne normy, dlatego ich dobór powinien odbywać się zgodnie z instrukcjami zamieszczonymi w książce serwisowej. Zastosowanie niewłaściwego oleju może prowadzić do problemów z pracą skrzyni biegów.

Kiedy powinieneś wymienić olej w swojej skrzyni biegów? Jak wygląda domyślny interwał takiej wymiany?

Wymiana oleju w skrzyni biegów wchodzi w zakres cyklicznych prac wykonywanych podczas przeglądu i mających na celu zapewnienie odpowiedniej eksploatacji auta. Dokładne interwały tej wymiany zależą od producenta pojazdu, jeśli jednak ten ich nie podaje, kieruj się zaleceniami producenta samej przekładni lub ogólnymi wskazówkami ekspertów. A wskazówki ta mówią, że:

• interwał wymiany oleju w manualnej skrzyni biegów to zazwyczaj od 60 do 100 tys. km. Niektóre samochody mogą jednak wymagać wymiany częściej, zwłaszcza jeżeli są używane w trudnych warunkach;
• interwał wymiany oleju w automatycznych skrzyniach biegów to zwykle od 30 do 60 tys. km.

Jeśli wymieniasz oleje do skrzyni biegów często i regularnie (co 10-15 tys. km w „automatach”, co 20-30 tys. w przekładniach manualnych), od nowości samochodu, możesz to robić metodą statyczną. Jeśli jednak przeciągniesz ten interwał lub choćby tylko dojedziesz z nim do ostatniego, zalecanego terminu, bez wymiany dynamicznej już się nie obejdzie. Lepiej więc wymieniać olej w skrzyni biegów częściej i robić to we własnym garażu lub na wynajętym stanowisku warsztatowym, niż płacić za podpięcie auta pod skomplikowane urządzenie do dynamicznej wymiany oleju. Tak jest nie tylko proście, ale i zwyczajnie taniej.